7 Şubat 2008 Perşembe

kara para aklama nedir? 2

Kamuoyunda ya da medyada kullanıldığı anlamıyla suç faaliyetlerinden doğan, kaynağı yasadışı olan para ya da gelirler kara paradır. Bunun dışında kirli para, yasadışı gelir, kara ekonomi vb değişik adlandırmalarla da karşılaşırız.
Kamuoyunda ya da medyada kullanıldığı anlamıyla suç faaliyetlerinden doğan, kaynağı yasadışı olan para ya da gelirler kara paradır. Bunun dışında kirli para, yasadışı gelir, kara ekonomi vb değişik adlandırmalarla da karşılaşırız. Türk hukukunda kara para kavramı 4208 sayılı yasada geçerken, yeni TCK'nda suçtan kaynaklanan mal varlığı değerleri ifadesi tercih edilerek kullanılmıştır.

Kara para aklama bir süreç ve bir dizi işlemdir aslında. Kara para aklamanın amacı suç unsuru taşıyan işlemlerden elde edilen kazançların kaynağından ayrılarak resmi parasal sisteme sokularak, kanun koyucu ve uygulayıcıların yaptırımlarından uzak tekrar kullanabilir hale getirmektir.

Uzmanlara göre karapara aklama süreci 3 temel ve dinamik aşamadan oluşmaktadır. İlki nakit formda olan parayı kabul edilebilir mali enstrumanlar halinde sisteme sokmak ve bulunduğu ülkenin dışına çıkarmak işlemlerini içeren yerleştirme ya da önyıkama aşamasıdır. Yani çoğu kişinin düşündüğünün tersine bankacılık sistemine sokulmuş nakit aklanmış olmamaktadır. Bu evre aklamanın en zor aşaması sayılabilir. Zira yapılan ihbarların ortalama %75 ve üstü bu evrede gerçekleşmektedir. Bir başka deyişle suç unsuru nakdin nakiiit formundan kurtarıldığı en tehlikeli aklama evresidir bu evre. İkinci aşama ise ayırma ya da yıkama evresidir. Bu süreç günümüz global ve teknik olarak üst aşamada olan bankacılık düzeninde pek de zor olmayan bir süreçdir. Amaç bankacılık sistemine sokulmuş karaparanın kaynağından yani suçtan ayrılmasıdır. Bu aşama aynı zamanda paranın birleşerek büyüdüğü bir aşamadır. Bu aşamada en cazip bölgeler offshore bölgeler ve Avrupa içerisinde Belçika, Luksemburg ve İsviçre olmaktadır. Bu aşamada değişik hesaplardaki para değişik kontrat ki kontratlar düzmecedir altında dünya bankaları 5-6 kez dolaştıktan sonra hesaplara oturmaktadır. Basit bir anlatımla, bir uyuşturucu satıcısının yasadışı kazancı birçok yerden hesaplara girip, 2-3 ana hesaba yapmış olduğu global seyehatten sonra oturmakta, sonrası bir garanti mektubu, bono, tahvil ya da benzeri bir formda tamamen ayrı kaynaklı şirket ya da şlrketlerin hesaplarında kullanıma hazır hale gelmektedir. En son aşamada ise suç örgütünün tamamen masum bir oteline ya da dış ticaret sermaye şirketine yurtdışı kaynaklı kredi olarak inmesi ve ticaret odasının kişiye madalya vermesi an meselesidir. Üçüncü aşama ise bütünleşme ya da yıkama sonrası sıkma aşamasıdır. Bu aşama suç kaynaklı para sahibinin rahatladığı aşamadır. Karapara artık normal ticari kazanç görünümü altında sisteme girmiş ya da girmeye başlamıştır. Bu aşamada lüks tüketim malzemeleri, sanat eserleri, otel, alışveriş merkezi, yat, lüks araba kısaca para eden ne varsa alınmaya başlanır. Sonrası karapara sahibi için rahatlama demektir.

Bu tipolojilerin sadece temel olduğunu unutmamak lazım. karapara sahibi para sahibi olduğu için dünyanın en iyi danışman ve hukukçuları ile çalışmaktadır. Bu nedenle maaşlı ve kısıtlı imkanlar ile görevini yerine getirmeye çalışan kanun güçlerinden herzaman yaratıcılıkta 1 aşama önde gitmektedirler.

Bu durumun farkında olan kanun uygulayıcıları tüm dünyada organize çalışarak yeni sistemler ya da karaparaya zorluklar getirmektedirler. Amerika Birleşik devletleri özellikle terör finansmanını kurutmak için vatansever 1 ve Vatansever 2 adlı kanun ve uygulamalar getirerek bunu tüm dünya bankacılık sistemine metazori bir şekilde standart haline getirmiştir. Basel 2 kredi risk değerlendirme sistemi her ne kadar bankacılıkta kredi risk düzenlenmesi adıyla sokulmuş olsa bile, aslında terör finansmanının sık kullandığı binlerce küçük ticarethane üzerinden akış sistemine de balta vurmaktadır. Acaba amaç gerçekten bu olabilir mi?

Kara para aklama nedir?

Kara para aklama temel olarak para dolaşımını çeşitlendirerek parçalamak olarak özetlenebilir
50000 Amerikan Dolarlık tek bir kumar geliri ya da bir hafta süreli 40-50000 Euroluk benzer bir gelir dikkat çekmeyebilir. Ya haftalık 100-200 bin dolarlık bir hareket? hemen, hemen her ülke polisinin dikkatini çekecektir. Bu nedenle günümüz suç dünyasında daha gelişmiş ve karmaşık teknikler geliştirilmesi şart olmuştur. Uluslararası gayrimenkul yatirim ortakliklari ya da risk sermayesi yatirim ortakliklari araciligi ile olusturulacak portfoylerden kira ve risk primleri almak gunumuz global finans dunyasinda hic te zor olmamaktadir. Kuruculari BVI ya da Marshall adalarindan 3 veya 4 sirket olan bir Honk Kong Yatirim sirketinin Isvicre'deki bir trust uzerinden satin alacagi bir Amerikan Sirketinin gelismekte olan ulkelere yapacagi gayrimenkul yatirimlari kimi rahatsiz edecektir ki? Aksine yabanci sermaye destegi bile alacaktir.

Ya da kurulacak bir hedge fund bircok taninmis banka ve hukuk danismaninin arkasina saklanarak sozde ortaklarinin paylarini riskli bolgelere yuksek kar getirecek sekilde yatiracaktir. Unutmayalim karaparanin artmasi kullanilan tekniklerin de artmasina ve daha kompleks hle gelmesine sebep olacaktir. unumuz global bankacilik sistemi kendi, kendine kredi verme dahil olmak uzere bircok on faz hazirliklarina buyuk olanaklar saglamaktadir.

Bir diger komik durum ise gunumuz imkanlari ile Amerika, Isvicre, Honk Kong, Londra ve Luxembourg da yerlesik, telefon ve fakslari aktif, web siteleri dehset verici mukemmellikte ve ticaret, tasima, gayrimenkul ve benzer alanlarda aktif, sermaye izinleri milyarlarca dolarlik sirket ve sirket gruplari kurarak bunlarin arkasina duzinelerce irili ufakli diger sirket ve trust gruplari yerlestirmek o kadar ucuz ve kolay ki. Ornegin 100000 dolarlik bir butce ile sanal ama islevsel bir BP, Morgan Stanley, Merrill Lynch ya da Citicorp benzeri bir imaj yaratmak mumkundur. Hep para veren ama kredi kullanmayan, teminatlari yerinde, guclu, cok uluslu ve aktif bankalar daha baska ne ister ki hele bir de tasima ve mal faturalari da mevcutsa. 2 aylik bir calisma alin size 5-7 yasinda dunya devi bir holding.


Peki holding hazir, paralar ve bankalar da hazir sirada ne olacak soyle kisaca irdeleyelim.

Gayri menkul yatirim ortakligi, factoring sirketleri, turizm yatirimlari, gelismekte olan ulkelerde ozelestirme yatirimlari, gelismekte olan borsalara yatirim, private placement ile hazine bonosu alimlari, credit union ya da benzer kredi kurumlari. Cok tanidik isim ve kurumlar oyle degil mi?

Gübre Dış Ticareti

Üre 46 konusunda uzun sayılacak bir yazı yazmış olmama rağmen, gübre ticareti konusuna bir kez daha değinmek istiyorum. Bu yazı pek de gülmece kategorisine dahil olmayabilir idare edeceğiz artık. Üre ya da diğer gübreler konusunda ticaret yapmaya çalışan ya da ticaret yapanları finanse etmeye karar aşamasında olanlara bazı gerçekleri belirtmek istiyorum. Öncelikle üre 46 konusunda bahsettiğim gibi bir üre kontratının gerçekleşme ihtimali neredeyse %5 altındadır. Kontrat yüksek miktarda olursa bu oran daha da düşer. Diğer yandan sıvı ya da fosfat bazlı gübrelerin ihracatçı firmaları çok kısıtlı olup sözkonusu ürünlerin dış ticareti oldukça üst düzey politik kimlik kazanabilir. Bir başka önemli unsur ise içerik olarak %30 ya da daha üzeri fosfat ya da nitrat içeriğin İçişleri Bakanlığı lisansı ya da benzeri izinlere tabi olup satışının da sıkı takipte olmasıdır. Bu da şu demek olmaktadır belirli alıcılar ve belirli satıcılar dışında gübre ticareti ya hayal ya da bir düzenektir. Bunun altında yatan gerçek çoğu gübrenin paketli bomba ile eşdeğer olmasıdır.

unutamadıklarım 3

Sevdiğim bir abim sürekli bu finans hayalinde sıkça bahsi geçen TRADE olayını Türkiye'de ilk yapan olduğunu ve buna benzer hikayeleri anlatırdı. Uçaklar indi trade durdu bu işi ben bilirim falan diye. Buraya kadar herşey iyi, birgün konu dönüp dolaşıp bir hesap açılışına geldiğinde şu cümleyi haykırdı. "KARDEŞİM BEN SANA HEP DEMİYOR MUYUM, TRADE YOKKİ" Obaaa sahi mi* nasıl yani?

Unutamadıklarım 2

Sanırım 3-4 yıl öncesiydi. Bir yemekte orta yaş üstü takoz model bir Ericson kullanan beyefendi alçaktan değil de yüksekten uçuyordu. Masa da alkol düzeyi hafif yükselmişken arkadaşımız şu cümleleri sarfetti: "Ben hem commitment yaparım hem committmentım, başbakanla oturayım Türkiye'nin tüm dış borcunu 1 yılda kapatayım". Şimdi şu açıklamaları yapmak istiyorum. Commitment EMTN ya da MTN borçlanmasında kararlaştırılan tutarı ifade eder. Bu da şu demektir. Commitment yapılmaz çıkarılır ve sadece bankalar tarafından. Dolayısıyla commitment olmak zatem mümkün değildir. Bu cümleden sonra ne yaptığıma gelince, zaten yorucu bir gün sonrası zoraki davet edildiğim masaya kalınca bir dosya ile gelmiştim. Arkadaşa şöyle söyledim" commitment bey, sen önce telefon almak için bir bütçe yaratıp bilahere Türkiye sorunlarına eğil, bir de Türkiye Cumhuriyeti başbakanını ayağına çağırmak burada dile getirilecek bir fantezi değil" Ne kadar medeni davranmışım değil mi? Tabiki değil aslında şunu yaptım getirmiş olduğum dosyayı suratına geçirirken okkalı bir hasssss. Ne yapabilirim biraz yorgun ve azıcık da vatanseverim sanırım.

Unutamadıklarım 1

Birgün bir dostumuz elinde euroclear.com security search sayfasının çıktısı ile yanımıza gelip aynen şöyle demişti. "kazık yedik. adamlar kağıdı alıp teminata koymuşlar, parayı götürmüşler bak kağıdın çıktısında kilit resmi var." Açıklamak gerekirse arkadaş aracılık yaptığı bir işte atlandığını ifade etmekte olup kilit gördüğü çıktıya şu anlamı yüklemektedir. Teminat kredi amaçlı bloke edildi. Aslında o kilit işareti şu anlama gelmektedir. EUROCLEAR ÜYESİ DEĞİLSİNİZ ANCAK BU KADAR GÖREBİLİRSİNİZ GERİSİ ÜYELERE. Şimdi soracaksınız burada komik olan ne? O arkadaş eski bir bankacı ve yeni finansal danışmandı. Vay halimize. Bu arada ona danışman için para ödeyenler de var laf aramızda.

Unutamadıklarım 1

Birgün bir dostumuz elinde euroclear.com security search sayfasının çıktısı ile yanımıza gelip aynen şöyle demişti. "kazık yedik. adamlar kağıdı alıp teminata koymuşlar, parayı götürmüşler bak kağıdın çıktısında kilit resmi var." Açıklamak gerekirse arkadaş aracılık yaptığı bir işte atlandığını ifade etmekte olup kilit gördüğü çıktıya şu anlamı yüklemektedir. Teminat kredi amaçlı bloke edildi. Aslında o kilit işareti şu anlama gelmektedir. EUROCLEAR ÜYESİ DEĞİLSİNİZ ANCAK BU KADAR GÖREBİLİRSİNİZ GERİSİ ÜYELERE. Şimdi soracaksınız burada komik olan ne? O arkadaş eski bir bankacı ve yeni finansal danışmandı. Vay halimize. Bu arada ona danışman için para ödeyenler de var laf aramızda.

Banka garantileri

Bu yazım biraz el kitapçığı gibi olacak kusura bakmayın. Hayalperest ya da dolandırılmak üzere olanlar dikkatli okuyun. 1. Banka garantileri alınıp, satılan araçlar değildir. 2. İhale teminatı olarak çıkarılanlar dışında genelde fiziksel olmazlar, elden, ele dolaşmazlar. 3. Özel durumlar hariç ISIN numarası taşımak zorunda değildirler. Genelde de taşımazlar. 4. ICC 458 formatında olurlar ve MT760 SWIFT formatında çıkarılarak onaylanırlar. 5. ICC 500-600 genelde dökümenter krediler içindir garantilere nadir uygulanır. 6. Transfer edilebir nitelikte olmaları akreditif transferi gibi algılanmamalıdır. Ya temlik ya da olduğu gibi transfer sözkonusu olup aktarılan hesap tam yetki sahibidir. 7. MT 799 ya da 999 ile hiçbir alakaları yoktur. Banka garantilerindeki komedilere kısaca değinir isek: 1. Birçok adı duyulmamış almanakta yer almayan RUS bankası garantileri mevcuttur. Ya SWIFT sistemine kayıtlı değillerdir ya da ruble dışında ödeme yapacak yetkileri yoktur. 2. Banco do Brasil garantileri tam malzeme konusudurlar. Para rejimi nedeniyle USD ya da başka yabanı para birimi çıkartmak ya da dahilde ödemek mümkün olmadığı halde Sao Paolo şubesinde ödemeli mektuplar gezer ortalıkta. O kocaman rakamlı garantileri Brezilya devleti ödeyemez bırakın Banco do Brasili. 3. Hiçbir banka garantisi yolunu kaybedip bir kahve masasına düşmez. 4. garantide undertake to pay ifadesi olmalıdır promise to pay ifadesi banka sorumluluğu ifade etmez karşılığı nakit değilde fasülyeden bir senet de olabilir ki çoğunlukla böyledir. 5. Ticari bir garantinin otel inşaat kredisine teminat olarak bankanıza sunulması bazı yan etkilere sebep olabilir. Uyarmadı demeyin. En önemlisi ise banka garantileri kiralanmazlar dolayısı ile sana temiant gönderelim sen yarısını bize geri göder yarısını da projene kullan doğrudan dolandırıcılıkdır. Vadesinde tüm kredi borcu ile el ele kalırsınız.

Üre 46 komedisi

Kahve ekonomisinin temel yapı taşlarından biridir Üre 46. Türkiye'de kahve masaları üzerinde tartışılan Üre 46 kontrat tutarı küçük bir ülkenin gayri safi hasılasına denk olabilir. Ya da ithalatı yanlışlıkla gerçekleşecek olsa limanlardan taşınamayacak miktarlara da denk olabilir. Piyasadaki her 10 iş bitiriciden 8'inin elinde en az 1 adet Rusya ya da Ukrayna kaynaklı bir üre kontratı vardır. Aylık 100-150 bin tonun altında kontrat taşıyan işbitirici adam yerine konmaz ya da 3 milyon tondan aşağı kotasyon kotasyon değildir. Bu kontratların herbiri Türkiye'nin gözbebeği bazı kurumlara satılmak amaçlı getirilir daima. Peki bu kontratları masalarda görüşen insanlar konularına hakim midir? Asla ne hayatlarında üre 46 görmüşlerdir ne de konuyu biraz incelemişlerdir. Neden mi? Öncelikle sadece bir önceki yıl ülkemizin ithal etmiş olduğu üre 46 miktarını zahmet edip araştırsalar toplamın sadece 780 bin ton olduğunu görecekler ve ya kontratı getirenin suratına atacak ya da bu işe para harcamaktan vazgeçeceklerdir. Ama yapmazlar. Bir de konuşulan kurumların bu ithalatın içindeki payı göz önüne alındığında teklif edilen aylık miktarın bazen o kurumun yıllık alımına denk gelmesi de ayrı bir espri konusudur. Bir de gübrelemenin dönemselliğinin dikkate alınmaması, nedense tüm yüklemelerin aylık 12,500 25,000 ya da 25,000 katları miktarda olması da ayrı bir muammadır. Yani bir tarım arazisi her ay aynı miktarda ve sürekli üre 46 ile gübrelenmeli ya da tüm tersaneler 12,500 ve katları kapasiteli gemiler üretmelidir. Şimdi ana soruna gelelim burada ana alıklar böyle kontratlar olduğuna inanıp bunu satmaya çalışanlar mı almaya çalışanlar mıdır? Neden bu soru önemlidir? Çünki nadide bir kurumun yanında yer alan bir cafede bu kuruma ait sahte alım taahhütleri para ile satılabilmektedir. Acaba toplam Türkiye ithalatıdan fazla alacağını taahhüt eden bu yazılara inananlar mı yoksa bu kağıtları satmaya çalışanlar mı daha alıktır onu ben hala çözemedim. Bu kağıtları satarak yolunu bulanlar neden bu kadar rahat vermektedirler? Çok basit bu üre 46 denilen muammayı zaten getireni yoktir ki evrağı kontrol edeni olsun. Çünki evrağın verildiği sözde satıcı temsilcisi de getirdiği o sözde kontrat ile yolundadır zaten. Aslında mal yokki kağıt olsa ne olur. O da gelen kağıdı birilerine satacak ya da ceza parasına oynayacaktır. Kısaca bilgi olsun diye söylemek istiyorum. Üre 46 beyaz belki bilirsiniz Pürinol ya da ona benzer bir barsak antiseptiği vardı 3-4 mm lik parçalar halinde işte ona benzeyen bir ürün. Ukrayna ve Rusya'da gerçekten üretiliyor. Fakat kahve köşelerinde ve internet kontratları ile ne alınır ne satılır. Bu yazıyı okuyup ta hala bu işe koşturan ise kesin nemfomandır ve bir psikoloğa ihtiyacı vardır. Kalın sağlıcakla.

Proje Finansmanı

Yılların devam eden hayali. 2-3 müflis işadamının biraraya gelip şişirerek oluşturduğu fabrika projesinden, biyodizele (oldukça moda) orta anadolu bölgesinde organik tarımdan, çimento fabrikasına, gerçek ya da çakma binlerce proje finansman arar. Peki nedir bu proje finansmanı? Yurtdışı banka, finansal kurum, trust ya da özel fonların dağıttığı nedense çoğu zaman hibe olan fonlar mı? Hımmm, bedava anında tehlike çanları çalıyor. Dünyada hiçbir kurum ya da şahıs hiçbir formda (nakit ya da gayri nakdi) parasını hibe etmez. Dünya Bankası bile. Öte yandan hiçbir finansal kurum da teminatını almadan kredi kullandırmaz. Gayrimenkul teminatları da genelde yurtdışı kaynaklı krediler için kullanılamaz. Oldukça kompleks ve uzun süren yöntemlerle sigorta poliçe karşılıklı varlıklara dönüştürülmediği sürece. Şimdi birazda proje finansmanı gülmecesinin ana temalarına değinelim. Proje finansmanı çalışmasında ön para alınmaz, danışmanlık bedeli ve hizmeti de anlaşılır temellere dayanmalıdır. Denetim ya da ön fizibilite çalışmaları uluslararası kabul gören firmalara yaptırılmalı ya da danışman firmanın yeterliliği irdelenmelidir. Yurtdışı kurumlar genel olarak gayrimenkul teminatı kabul etmezler. banka garantilerinin kredilendirilmesi tabiki mümkündür, öte yandan ticari kontrata dayalı bir teminat mektubu ile proje finansmanı talep etmeniz salık verilmez. Bir çekin size verilerek, çek bedelinin büyük bir kısmının çeki verene geri gönderilmesi ve kalan tutarın hibe kredi olarak size verilmesi büyük bir şans değil nitelikli dolandırıcılıktır. Tam olarak bankanızın sizin aracılığınız ile bir sigorta dolandırıcılığının içine çekilmesidir. Unutmadan dolandırıcılığın içne dolandırılan olarak bile girmek pek hoş bir deneyim olmayacaktır.